مهارت حل مسئله در شرکت به توانایی افراد در مدیریت شرایط بحرانی و غیر منتظره در محل کار اشاره دارد. سازمان ها اغلب در جست و جوی افرادی هستند که بتوانند چالش های پیچیده و غیرمنتظره در محل کار را شناسایی کنند و در راستای حل مناسب آن اقدام نمایید.
مهارت حل مسئله به عنوان یک ویژگی شخصی فرد را برای انجام این کار امکان پذیر می سازد. مهارت حل مسئله ضمن کمک به شما در کسب و کار ها، زمینه را برای پیشرفت و توسعه فردی مهیا می کند و به مثابه ی یک راهگشا در زندگی عمل می نماید.
مهارت حل مسئله چیست؟
به فرآیند درک یک چالش و تلاش برای پیدا کردن راه حل های مؤثر برای آن حل مسئله اطلاق می شود. ممکن است تحت تاثیر نوع و پیچیدگی مسئله ضمن مهارت حل مسئله نیازمند بهره گیری از مهارت های مختلف اعم از تفکر انتقادی باشید.
مهارت حل مسئله به شخص کمک می کند تا منبع مشکلات را شناسایی نماید و راه حل مؤثری را برای آن پیدا کند. گرچه حل مسئله به عنوان یک مهارت شاخص و مجزا شناخته می گردد، اما این مهارت در کنار مهارت های دیگر فرد معنا پیدا می کند و کارایی خود را نشان می دهد.
مهارت های کلیدی الزامی برای حل مسئله شامل موارد ذیل است:
- خلاقیت
- تحلیل و بررسی
- تصمیم گیری
- گوش دادن مداوم
- تیم سازی
- اعتماد و اطمینان
- پؤوهش
- برقراری ارتباط
مهارت حل مسئله در کلیه مشاغل یک امر ضروری محسوب می شود. به همین دلیل در خصوص حل مسئله در شرکت باید ضمن برخورداری از مهارت های بالا، شخص به مهارت های فنی و کلیدی آن مسلط باشد.
شایان ذکر است که مهارت حل مسئله با تمرین در هر فردی تقویت می گردد. برای اینکه بتوانید به این تفکر برسید که فردی عالی در حل مسئله هستید و توانایی لازم برای ایده پردازی در پیدا کردن راه حل را دارید، بهتر است تست های شخصیت شناسی را انتخاب کنید.
مراحل حل مسئله
حل مسئله تنها با داشتن مهارت در این کار انجام نمی‌شود. برای حل مسئله باید مراحل زیر را انجام دهید.
مسئله را تعریف کنید
وضعیت را با دقت تجزیه و تحلیل کنید تا در مورد مشکل و جزئیات آن بیشتر بدانید. یک موقعیت و مشکل در سازمان، ممکن است حتی به مشکلات کوچک‌تری تقسیم شود. برای حل مشکلات باید آنها را ابتدا مشخص کنید و سپس به دنبال راه حل آن باشید. سعی کنید رفتار و پاسخ افرادی که مستقیم با مشکل در ارتباط هستند را پیش بینی نمایید.
زین پس، بر اساس مشاهدات اولیه خود، مراحل زیر را برای دقیق‌تر نشان دادن مشکل انجام دهید:
- حقایق را از نظرات جدا کنید.
- فرایندی را که باعث به وجود آمدن مشکل شده است را مشخص کنید.
- سیاست‌ها و رویه‌های شرکت را تجزیه و تحلیل کنید.
- به منظور جمع آوری اطلاعات بیشتر با اعضای تیم بیشتر باشید و با آنها بیشتر صحبت کنید.
- مشکل را با اصطلاحات خاصی تعریف کنید.
- تمام اطلاعات لازم برای حل مشکل را جمع آوری کنید.
در تعریف مشکل، تمرکز خود را بر روی خود مشکل قرار دهید و از پرداختن به راه حل‌های احتمالی در این مرحله خودداری کنید. به عنوان مثال، جمله “ما باید اسناد آموزشی را بازنویسی کنیم” بر راه حل تمرکز دارد تا مشکل. در عوض، گفتن “مدارک و اسناد آموزشی ناقص است” مشکل را تعریف می‌کند که باید برای آن به دنبال راه حل بود.
بسته به پیچیدگی مشکل، ممکن است بخواهید از ابزارهایی مانند نمودارهای جریان داده و نمودارهای علت و معلولی برای تعریف و علل اصلی آن استفاده نمایید.
راه حل ها را مشخص کنید
برای رسیدن به تمام راه حل‌های موجود، طوفان فکری برگزار کنید. از همه کسانی که تحت تأثیر این مشکل هستند دعوت نمایید تا پیشنهادات خود را بیان کنند و همچنین، با کسانی که ممکن است تجربه بیشتری در مورد نوع چالش شما داشته باشند نیز مشورت کنید. همچنین میتوانید از نظرسنجی‌ها و بحث‌های گروهی برای به دست آوردن تعداد ایده بیشتر، بهره ببرید.
هنگام بررسی گزینه‌ها و راه حل‌ها، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- هر چیزی که می‌تواند روند رسیدن به راه حل را کُند کند را در نظر داشته باشید.
- مطمئن شوید که ایده‌های به دست آمده، هدف و دورنمای یکسانی دارند و هدف آنها رفع چالش پیش رو است.
- مطمئن شوید که همه‌ی افراد چه درگیر و چه غیر درگیر با چالش در روند پیدا کردن راه حل مشارکت می‌کنند.
- بین گزینه‌ها و ایده‌های کوتاه مدت و بلند مدت تمایز قائل شوید.
تمام راه حل‌های پیشنهادی را بنویسید. برای هر مشکل باید حداقل پنج تا هشت عدد راه حل داشته باشید.
راه حل‌ها را ارزیابی کنید
هنگامی که لیستی از راه حل‌ها را به دست آوردید، وقت آن است که آنها را ارزیابی کنید. پیامدهای مثبت و منفی هر راه حل ، که در مرحله قبل تعریف شده بود را، ارزیابی کنید. تمام راه حل‌ها را از نظر منابع مورد نیاز برای اجرای آنها، از جمله زمان، داده، پرسنل و بودجه، تجزیه و تحلیل کنید.
راه حل را انتخاب کنید
پس از پایان فرایند ارزیابی، راه حلی را انتخاب کنید که به احتمال زیاد مشکل را حل خواهد کرد. در زمان انتخاب راه حل مشخص کنید که مورد انتخاب شده توسط شما، تا چه حد اهداف زیر را برآورده می‌کند:
- این راه حل مشکل را بدون به وجود آوردن مشکلی دیگر حل خواهد کرد.
- برای همه افراد درگیر قابل قبول است.
- پیاده سازی آن آسان و شدنی است.
- با سیاست‌ها و رویه‌های شرکت مطابقت دارد.
هنگام انتخاب راه حل، بسیار مهم است که اجرای آن را نیز در نظر داشته باشید. در مورد اجرای آن باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- افراد مسئول اجرای راه حل
- نحوه اجرای راه حل توسط کارکنان
- مدت زمان و منابع مورد نیاز
راه حل انتخاب شده را اجرا کنید
مرحله بعدی شامل اجرای راه حل انتخاب شده است که معمولاً شما را ملزم به انجام اقدامات زیر می‌کند:
- برای اجرای راه حل انتخاب شده، برنامه‌ای عملیاتی تدوین نمایید
- اهداف را تعیین کرده و آنها را به اهداف قابل اندازه گیری برای نظارت بر اجرا تفکیک کنید
- زمان بندی اجرا را تعیین نمایید
- برنامه را به همه افراد درگیر اعلام کنید
- برای طول فرایند اجرای راه حل، کانال‌هایی برای ارائه بازخورد مشخص کنید
پیشرفت را زیر نظر داشته باشید و برای تغییرات احتمالی آماده باشید
در طول فرایند، پیشرفت کار را پیگیری کنید و آن را اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید که راه حل شما به درستی کار می‌کند. داده‌ها و بازخورد دیگران را جمع آوری کنید تا مشخص کنید که آیا راه حل توانسته نیازهای آنها را برآورده کند یا خیر.
در صورت بروز هرگونه اتفاق غیر منتظره، ممکن است لازم باشد مراحل را اصلاح کنید. اگر احساس می‌کنید راه حل مطابق برنامه پیش نمی‌رود، ممکن است لازم باشد به راه حل‌های جایگزین خود بازگردید و یک برنامه جدید را به اجرا در بیاورید.
- ۰۱/۰۳/۲۸